Drugiego kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu.
W tym czasie szkoły włączają się w akcję i organizują wydarzenia związane z tematyką autyzmu. Wszystkie działania zmierzają w kierunku poszerzania świadomości społecznej, zwiększają wiedzę i wspierają osoby ze spektrum. Warto zgłębić ten temat zanim zaświecimy na niebiesko(kolor autyzmu).
Autyzm dawniej nazywany był chorobą, natomiast aktualnie jest opisywany jako zaburzenie rozwoju (które obejmuje różne obszary rozwojowe z zakresu porozumiewania się, sfery emocjonalno-społecznej, umiejętności poznawczych, zainteresowań, form aktywności, relacji z osobami dorosłymi oraz rówieśnikami, umiejętności motorycznych) lub inny wzorzec funkcjonowania mózgu. Spektrum autyzmu może dotyczyć osoby z w normie intelektualnej, ale również z niepełnosprawnością intelektualną w każdym stopniu.
Objawy spektrum autyzmu są różnorodne, do typowych należy opóźniony rozwój mowy lub brak mowy, występowanie echolalii. U osób ze spektrum występują trudności w zakresie kontaktu wzrokowego, utrzymania wspólnego pola uwagi, wykorzystywania mowy do procesu komunikowania się z otoczeniem, brak przejawiania intencji komunikacyjnej. Część osób ze spektrum autyzmu nie rozumie komunikatów niewerbalnych, nie potrafi odczytywać metafor, mowa rozumiana jest w sposób dosłowny. Trudności występują w zakresie rozróżniania emocji oraz braku umiejętności odczytywania przekazów z mimiki twarzy. Zaburzenia obserwowane są również w obszarze nawiązywania kontaktów społecznych. Osoby ze spektrum autyzmu często prezentują sztywność zachowań i nie tolerują zmian. Zdarza się, że występują zaburzenia integracji sensorycznej, pojawiają się zachowania autostymulacyjne.
Przyczyny autyzmu nie są w pełni poznane, natomiast nie ulega wątpliwości, że duże znaczenie mają predyspozycje genetyczne. Jednocześnie obecność w genotypie mutacji genów charakterystycznych dla autyzmu nie oznacza, że cechy autystyczne na pewno się rozwiną. Prawdopodobnie wystąpieniu autystycznych wzorców zachowań sprzyjają również czynniki środowiskowe, takie jak problemy metaboliczne, okołoporodowe uszkodzenia układu nerwowego lub wysoki wiek rodziców.
Jak zatem pomóc uczniowi ze spektrum autyzmu w szkole?
Pomocne działania to nie wprowadzanie zbyt częstych zmian w planie lekcji, wcześniejsze uprzedzanie o zastępstwach i odwołanych zajęciach. Ustalenie stałych zasad panujących w szkole oraz egzekwowanie ich. W możliwie dostępny sposób zminimalizowanie dystraktorów napływających z otoczenia, które mogą wpływać rozpraszająco. Bazowanie na wzmocnieniach, systemie motywacyjnym. Zastosowanie zasady stopniowania trudności, przedstawianie materiału w sposób graficzny. Stosowanie prostych, jasnych komunikatów, wyodrębnienie najważniejszych treści. Przekierowanie uwagi w sytuacjach trudnych. Wykorzystywanie analogii. Nauka emocji oraz rozumienia zachowań społecznych.
Pamiętajmy, że autyzm nie jest chorobą, więc jego leczenie nie jest możliwe. Osoby autystyczne można jednak wspierać i ułatwiać im funkcjonowanie w społeczeństwie.
03.04. nasza szkoła również przyłącza się do akcji poszerzania świadomości na temat spektrum autyzmu. Dziękujemy wszystkim uczniom, rodzicom, nauczycielom, specjalistom za aktywny udział we wszystkich proponowanych wydarzeniach!
Anna Zając - pedagog specjalny
Artemi Skalińska - psycholog szkolny
Kinga Mirowska - pedagog szkolny